پس از انجام کودتای آمریکایی بیست  و هشت مرداد ، بازگشت  شاه به کشور  و روی کار آمدن ارتشبد زاهدی ،  دکتر مصدق و چند تن از اطرافیانش از جمله دکتر شایگان و دکتر صدیقی دستگیر شدند و در مقابل به کسانی که در جریان کودتا نقش موثری ایفا کرده بودن ترفیعات قابل ملاحظه ای اعطا شد .  دکتر  مصدق بعد از مدتی  که در بیرجند زندانی بود به احمدآباد ساوجبلاغ   تبعید شد . مصدق در این دوره تنها از دور بر مناسبات سیاسی کشور نظر داشت و بیشتر به مطالعه و تحقیق می پرداخت .
دکتر محمد مصدق ، فرزند میرزا هدایت الله  در  تهران دیده به جهان گشود .وی  پس از طی دوره های   مقدماتی در تبریز و تهران  ، به عنوان مستوفی محاسب خراسان مشغو ل  به کار شد . این شغل روح پر تلاطم او را آرام نمی داد و به همین منظور به سوی نمایندگی مجلس شورای ملی گام برداشت و از سوی مردم تهران در دوره اول مجلس شورای ملی انتخاب شد  اما به دلیل پایین بودن سن وی از میزان قانونی ،  اعتبار نامه اش مورد تصویب قرار نگرفت . مصدق پس از آن برای ادامه تحصیل  عازم  فرانسه شد و  در مدرسه علوم سیاسی پاریس مشغول به تحصیل گردید . وی سپس به  سوئیس رفت و در دانشکده حقوق دانشگاه نوشاتل تا در یافت در جه دکترای حقوق خصوصی به تحصیل ادامه داد  . او از  پایان نامه خود  با نام «وصیت در حقوق اسلام» دفاع کرد . مصدق پس از آن به ایران بازگشت و به عنوان  والی فارس مشغول به کار گردید  . وی چند بار به نمایندگی مجلس ، وزیر مالیه و وزیر امور خارجه منصوب شد و آخرین سمت او نخست وزیری در  اوائل دهه سی شمسی بود . مصدق روی هم رفته دو سال و چهار ماه نخست‌وزیر ایران بود، که این مدت شامل دو دوره است:  آغاز نخست‌وزیری تا 25 تیر سال 1331 .و از 30  تیر همان سال تا کودتای 28 مرداد سال 1332 .
در دوره اول به علت استقلال رای مقابل مقابل شاه ایستاد و نظرات خود را اعمال نمود .مهمترین اقدامات او در دوران نخست وزیری  اش را می توان  در چند جمله خلاصه نمود : الف  اخراج انگلیسی‌ها از پالایشگاه جنوب،  ب -   تصویب نهایی قانون ملی شدن صنعت نفت ایران ، ج -  پایان دادن به اختیارات شرکت نفت ایران و انگلیس و د -  پیروزی در دادگاه لاهه.
نهایتا پس از دو سال و چهار ماه نخست وزیری ، با وقوع کودتای آمریکایی 28 مرداد 1332 وی ازقدرت خلع و پس از یک دادگاه به دوازده سال تبعید محکوم گردید .
او همچنین آثار شایان توجهی در  حوزه حقوق از خود به جای نهاده است که از میان آنها می توان به  اصول و قوانین مالیه ، دستور در محاکم ، حقوق پارلمانی در ایران و اروپا ،مدارک حقوق اسلامی و وصیت در مذهب شیعه به ضمیمه حقوق مدنیه و  وصیت در حقوق اسلام اشاره کرد .
وی   در روستای احمد آباد قزوین ، در سال 1345 چشم از جهان فروبست .