همه ساله چنین روزی به عنوان روز بزرگداشت عطار نیشابوری در جمهوری اسلامی ایران گرامی داشته می شود . شیخ محمد فریدالدین عطار نیشابوری شاعر و عارف بزرگ قرن ششم هجری قمری و صاحب آثار گرانسنگی چون منطق الطیر، اسرارنامه ، الهی نامه ، و خسرونامه در زروند کدکن، روستایی از توابع شهر نامدار نیشابور به دنیا آمد . شیخ عطار پس از طی تحصیلات مقدماتی در نیشابور به فراگیری علوم عربی و دینی مشغول گردید و پس از آن به مدرسه نظامیه نیشابور رفت و در آن مکان به تحصیل علوم عالی تر مشغول گردید .وی همزمان به شغل دارو فروشی نیز مشغول بود . از نگاهی دیگر نیز می توان گفت زندگی شیخ عطار همزمان است با حمله مغولان به ایران . عطار در همین سالها ازدواج کرد و حاصل ازدواج او پسری به نام حامد و یک دختر بود . اما عمر همسر او دیری نپایید و پنج سال بعد همسرش دار فانی را وداع گفت . تنها پسرش نیز در سن 32 سالگی درگذشت . گفته اند وی مصیبت نامه را بالغ بر 7500 بیت در سوگ فرزند از دست رفته اش سروده است . مهمترین و مشهورترین مثنوی عطار، منطقالطیر است. «منطق الطیر» او در بحر رمل مسدّس مقصور، که تعداد ابیات آن در میان نسخ چاپی به اختلافات آمده است.
کتاب منطقالطیر، پس از حمد خدا و نعت رسول و ذکر مناقب چهار یار و اندرز به متعصبان، شروع میشود و به وصف سیزده مرغ که هر یک نمودار صفتی هستند میپردازد. اجتماع مرغان و مجتمع ساختن آنها برای برگزیدن و پیدا کردن پادشاهی که بر آنها فرمانروایی کند طرح و توطئه منطق الطیر عطار است . مرغان معتقد بودند که بدون پادشاه زندگانی کردن و آسوده زیستن، کاری دشوار و صعبناک است. در آن مجمع هدهد بپا میخیزد و سخن میگوید و خود را بدانکه فرستاده سلیمان سوی بلقیس بوده، وصف میکند و سیمرغ را شایسته سلطنت و فرمانروایی بر مرغان معرفی مینماید و زان پس هر یک از مرغان عذری پیش میآورند و از طلب سیمرغ و جایگاه وی تن میزنند، ولی هد هد هر یک را جوابی شایسته میدهد و اقناع میکند تا همگان او را به هدایت و پیشوایی بر میگزینند و او بر کرسی مینشیند و مجلس گفتن آغاز میکند. مرغان مشکلات خود را عرضه میکنند و هدهد، پاسخ صواب و درست میدهد ومنازل و مدارج طلب را به شرح باز میگوید. مرغان به راه میافتند و اکثر در طلب مقصود، جان میبازند تا سی مرغ نحیف و بال و پر سوخته به حضرت سیمرغ میرسند و آنجا مییابند که طالب و مطلوب یکی است. زیرا آنها سی مرغ طالب بودند که مطلوبشان «سیمرغ» بود.مقصد حقیقی عطار در این مثنوی بیان کیفیت وجود یا بر رسُتن طلب در دل طالب و رسیدن او به درجه ارادت است که این معنی راضمن مجمع ساختن مرغان و انتخاب هدهد به رهنمونی، به اشارت و کنایت بازگو نموده است و پس از آن به ذکر حالات مختلف مریدان و… خطراتی که به دقت سلوک برای آنها پیش میآید پرداخته و علاج هر یک را باز گفته و موانع و قواطع طریق را نشان داده است.( منبع : منطق الطیر/ عطار نیشابوری/ به تصحیح دکتر احمد خاتمی )